Ομιλία στο σχέδιο νόμου “Ρυθμίσεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό του αγροτικού τομέα”. Ολομέλεια Βουλής. 3.6.2020
Κυρίες και κύριοι βουλευτές, συζητάμε σήμερα το πρώτο νομοσχέδιο για τον αγροτικό χώρο μετά από την πανδημία και το βασικό ερώτημα που τίθεται είναι αν το νομοσχέδιο αυτό επιλύει τα κρίσιμα κι επείγοντα ζητήματα του αγροτικού χώρου, των αγροτών, των κτηνοτρόφων, των αλιέων, των μελισσοκόμων, των συνεταιρισμών. Η απάντηση είναι προφανώς και όχι. Το αγροτικό εισόδημα βυθίστηκε το προηγούμενο τρίμηνο, η απρόσκοπτη σχέση ανάμεσα στον παραγωγό και τον καταναλωτή δέχτηκε τεράστιο πλήγμα από τους υγειονομικούς περιορισμούς που τέθηκαν, η παραγωγικότητα των καλλιεργειών μειώθηκε λόγω των απαγορεύσεων μετακίνησης, και βέβαια οι περιορισμοί που τέθηκαν στις λαϊκές αγορές προκάλεσαν τεράστια απώλεια εισοδήματος στους παραγωγούς.
Με το παρόν νομοσχέδιο το Υπουργείο επιλέγει να ρυθμίσει γραφειοκρατικές εκκρεμότητες, αλλά δεν παρεμβαίνει στα κρίσιμα διαρθρωτικά προβλήματα του αγροτικού χώρου. Θριαμβολογεί η κυβέρνηση για το μελισσοκομικό μητρώο και την μελισσοκομική ταυτότητα και υποστηρίζει ότι με τις διατάξεις που εισάγει καταπολεμά την νοθεία στο μέλι. Όμως, δεν λέει ότι για να δημιουργηθεί αυτό το μητρώο απαιτούνται δύο υπουργικές αποφάσεις, οι οποίες κανείς δεν γνωρίζει αν θα εκδοθούν και πότε. Η μελισσοκομία της Χαλκιδικής επιθυμεί να μπει τάξη στην ελληνική αγορά μελιού, αλλά επιθυμεί και μια σειρά από παρεμβάσεις που θα της επιτρέψουν να παραμείνει δυναμική και βιώσιμη. Δεν στηρίζετε τον μικρό μελισσοκόμο, δεν στηρίζετε τον μελισσοκομικό συνεταιρισμό, δεν προστατεύετε το ελληνικό μέλι από τις λογικές καρτέλ και την κατάρρευση των τιμών της απορρυθμισμένης αγοράς. Δεν στηρίζετε τους συνεταιριστές με φοροαπαλλαγές, ώστε να είναι βιώσιμα τα συνεταιριστικά εγχειρήματα στο μέλι. Δεν στηρίζετε την καθετοποιημένη σχέση παραγωγού καταναλωτή στο μέλι, αλλά και σε κανένα άλλο αγροτικό προϊόν. Φάνηκε, άλλωστε, αυτό και στον τρόπο που αντιμετωπίσατε τους παραγωγούς στη διάρκεια της πανδημίας. Δεν επιτρέψατε για παράδειγμα στον αγρότη της Νέας Τρίγλιας να διαθέτει τα προϊόντα του στις λαϊκές αγορές της Θεσσαλονίκης, επιβάλλατε γεωγραφικούς περιορισμούς ανά περιφερειακή ενότητα, με αποτέλεσμα να διαταράξετε την άμεση σχέση ανάμεσα στον αγρότη και τον καταναλωτή. Ευνοήσατε έτσι τις μεγάλες αλυσίδες, βυθίσατε το εισόδημα του παραγωγού κι αυξήσατε το κόστος των αγροτικών προϊόντων στο πιάτο.
Και στους αλιείς όμως η αντιμετώπιση ήταν η ίδια. Ατελείωτη γραφειοκρατία κι αποκλεισμοί από το επίδομα των 800 ευρώ και καμία στήριξη για την κατάρρευση της αγοράς αλιευμάτων, η οποία σε πολλές περιοχές, όπως είναι η Χαλκιδική βαδίζει παράλληλα με τον τουρισμό. Οι φορείς των αλιέων καταγγέλουν αδιαφορία της πολιτείας και αδυναμία βιοπορισμού για τις μικρές αλιευτικές επιχειρήσεις, για τα μικρά αλιευτικά σκάφη. Αντίστοιχα και με για κτηνοτρόφους. Δίνετε μια παράταση στις διαδικασίες για την αδειοδότηση των σταβλικών εγκαταστάσεων, αλλά δεν ρυθμίζεται το θέμα στην ουσία του, δεν χωροθετείτε κτηνοτροφικά πάρκα, ούτε λύνετε τα προβλήματα διάθεσης της παραγωγής και των τιμών που έχουν βυθίσει τους κτηνοτρόφους σε κρίση, μετά από τον κορονοϊό και την πτώση της ζήτησης το Πάσχα.
Το δεύτερο κραυγαλέο πρόβλημα, το οποίο δεν ρυθμίζετε, είναι το ζήτημα των εργατών γης. Η ρύθμιση που φέρνετε για την μη περικοπή του επιδόματος ανεργίας σε όσους άνεργους πάνε να δουλέψουν στα χωράφια δεν λύνει το πρόβλημα. Το βασικό πρόβλημα είναι ότι κατά την ώρα της καλλιέργειας και της συγκομιδής υπάρχει ανάγκη έντασης εργασίας στο χωράφι, αλλά κι ανάγκη για εξειδικευμένη εργασία σε κάθε τύπο καλλιέργειας. Το κύριο ζήτημα, λοιπόν, είναι ότι ποτέ δεν υπάρχει η απαραίτητη προσφορά νόμιμης και δηλωμένης εργασίας την ώρα που χρειάζεται, με αποτέλεσμα ο αγρότης να αναγκάζεται να καλύψει τις ανάγκες του από μία παράλληλη αγορά αδήλωτης εργασίας. Ο λόγος είναι ότι η εγχώρια προσφορά εργασίας δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες των αγροτών, τα διαθέσιμα χέρια δεν φτάνουν κι οι ανάγκες καλύπτονται με εποχικούς εργάτες γης, οι οποίοι όμως δεν μπορούν να δηλωθούν ως τέτοιοι, γιατί αδυνατούν να λάβουν άδεια εισόδου στη χώρα για εργασία. Η κρίση του κορονοϊού θα επιτείνει το πρόβλημα, καθώς θα απαιτηθούν διακρατικές συμφωνίες, οι οποίες όμως είναι βέβαιο ότι δεν θα ολοκληρωθούν έγκαιρα. Ακόμα όμως και για τους αγρότες που θέλουν να προσλάβουν μετακλητούς εργάτες με εξαρτημένη σχέση εργασίας, δηλαδή σε πιο μόνιμη βάση, εκεί υπάρχει το προαπαιτούμενο των 20.000 ευρώ ακαθάριστου εισοδήματος, χωρίς να προσμετρούνται όμως σε αυτό τα ποσά των επιδοτήσεων, με αποτέλεσμα η συντριπτική πλειοψηφία των αγροτών και των κτηνοτρόφων να μην μπορεί να κάνει ούτε τέτοιου τύπου προσλήψεις.
Ως προς τα ζητήματα των αποζημιώσεων των αγροτών, είναι σαφές ότι το πλαίσιο που ρυθμίζει το τι καλύπτεται από τον ΕΛΓΑ δεν συμβαδίζει με τις σύγχρονες ανάγκες. Είχαμε πρόσφατα μία έντονη χαλαζόπτωση στη Χαλκιδική, όπου επλήγησαν καλλιέργειες βερίκοκων και κερασιών. Η χαλαζόπτωση αυτή ενδέχεται να επηρέασε την ανθοφορία της πράσινης ελιάς. Αν λοιπόν η ελιά χάσει την ανθοφορία της και δεν καρπίσει, αυτό για τον ΕΛΓΑ δεν είναι επιλέξιμο προς αποζημίωση. Συνεπώς, ο ΕΛΓΑ δεν καλύπτει τις ανάγκες του αγροτικού κόσμου. Επίσης, ο ΕΛΓΑ καθυστερεί πάρα πολύ να αποδώσεις τις αποζημιώσεις, επιφορτίζει τον αγρότη και την παραγωγή γενικότερα με τεράστια γραφειοκρατία και κόστη. Μας λέτε εδώ κι ένα χρόνο ότι θέλετε να ιδιωτικοποιήσετε το πλαίσιο της ασφάλισης των καλλιεργειών, αντί να εργαστείτε πάνω στο πως ο ΕΛΓΑ θα αλλάξει το πλαίσιο λειτουργίας του.
Τέλος, κύριε Υπουργέ υπάρχει ένα ζήτημα που ταλανίζει εδώ και χρόνια πολλούς μικρούς παραγωγούς πράσινης ελιάς της Χαλκιδικής. Οι άνθρωποι αυτοί πριν από δέκα και πλέον χρόνια διέθεσαν την παραγωγή τους στην ΕΑΣ Λάρισας, χωρίς να πληρωθούν ποτέ. Έχουν κερδίσει ένα δικαστικό μαραθώνιο, αλλά ποτέ ο εκκαθαριστής της ΕΑΣ Λάρισας δεν τους κατέβαλε τα οφειλόμενα. Οι απαιτήσεις αυτές των μικρών παραγωγών δεν μπορούν να παραγραφούν και σας καλούμε να δώσετε μία λύση άμεσα γιατί οι παραγωγοί δεν είναι απλοί πιστωτές, είναι η βάση της αγροτικής οικονομίας κι αν δεν τους προστατέψουμε η πρωτογενής παραγωγή θα καταστραφεί.
Και θα ήθελα να κλείσω με το εξής. Ανησυχούμε πολύ για το μέλλον των βιοκαλλιεργητών της Χαλκιδικής. Δεν δώσατε παράταση στο πρόγραμμα ενίσχυσης της βιολογικής καλλιέργειας, παρά τις παρεμβάσεις σύσσωμου του αγροτικού κόσμου. Σας έχουμε ζητήσει να επανεξετάσετε την στάση σας στο συγκεκριμένο ζήτημα, χωρίς, μέχρι στιγμής, να εισακουστούμε. Σας το επαναφέρουμε το θέμα γιατί είναι κρίσιμο να στηριχτούν βιώσιμες καλλιεργητικές πρακτικές, να ενισχυθεί το εισόδημα των βιοκαλλιεργητών, αλλά και η διατροφική ποιότητα των καταναλωτών. Σας ευχαριστώ
Comments